Bệnh lây nhiễm qua đường tình dục là một trong những vấn đề nhức nhối hiện nay. Nó không chỉ đe dọa đến sức khỏe của người bệnh nói riêng mà còn ảnh hưởng đến miễn dịch cộng đồng và chất lượng giống nòi sau này. Vậy bệnh lây qua đường tình dục là gì? Nó những căn bệnh phổ biến nào và cách phòng tránh ra sao? Hãy cùng tìm hiểu cụ thể trong bài viết dưới đây nhé!
Bệnh lây nhiễm qua đường tình dục là gì
Các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục hiểu đơn giản là các bệnh lý mà tác nhân lan truyền từ người này sang người khác trong quá trình giao hợp. Tuy nhiên hoạt động này có thể là giao hợp dương vật – âm đạo, dương vật – hậu môn hoặc thậm chí là dương vật – miệng.
Quan hệ tình dục thông thường tiềm ẩn nhiều nguy cơ lây bệnhCác bệnh lây nhiễm qua đường tình dục không chỉ lây truyền qua quan hệ tình dục mà còn qua nhiều hiện tượng khác. Ví dụ, mẹ truyền cho con qua nhau thai, khi cho con bú và từ người này – người khác qua các dụng cụ tiêm, chích và các vết xây xước chảy máu,…
WHO ước tính có hàng triệu ca mắc các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục hàng năm. Mỗi bệnh lý lại có những triệu chứng và mức độ ảnh hưởng tới sức khỏe không giống nhau. Nếu phát hiện và điều trị muộn, các bệnh này sẽ dẫn đến những biến chứng ảnh hưởng tới sức khỏe sinh sản như thai ngoài tử cung, hiếm muộn, vô sinh hay tắc niệu đạo,….
Ở Việt Nam mọi người thường có tâm lý chủ quan, ngại đi thăm khám, thiếu kiến thức về bệnh và tự tìm kiếm các cách điều trị, do đó tình trạng bệnh ngày càng xấu hơn. Đây chính là vấn đề quan trọng trong việc nâng cao sức khỏe toàn dân và duy trì chất lượng giống nòi.
Các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục thường gặp
Các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục có thể lây nhiễm qua bất kỳ hình thức quan hệ nào, kể cả quan hệ qua đường miệng hay quan hệ hậu môn mà nhiều người vẫn lầm tưởng là an toàn. Những bệnh lý này thường không có biểu hiện nổi bật, rất khó chữa, gây hậu quả lâu dài.
Những bệnh lây qua quan hệ tình dục có thể xảy ra ở bất kỳ đối tượng nào, không phân biệt độ tuổi, giới tính. Trong đó, nhóm nam nữ trong độ tuổi sinh sản là những người có nguy cơ nhiễm bệnh cao nhất. Dưới đây là danh sách 9 bệnh lây qua đường tình dục có tỷ lệ người mắc lớn nhất ở Việt Nam hiện nay bạn cần lưu ý:
Dưới đây là một số bệnh lý có thể mắc phải khi quan hệ tình dục
Xem thêm: Tại sao khi quan hệ con gái lại mệt và cách khắc phục
Bệnh lây nhiễm qua đường tình dục – lậu
Nguyên nhân chính gây bệnh là do vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae (hay còn gọi là vi khuẩn lậu) gây ra. Không chỉ gây bệnh ở cơ quan sinh dục, loại vi khuẩn này còn có thể xuất hiện ở họng và mắt.
50% phụ nữ nhiễm lậu không có triệu chứng, nếu có là hiện tượng tăng tiết hoặc thay đổi bất thường dịch âm đạo, đau bụng, đi tiểu đau rát và đau hơn khi “ân ái”. Ngoài ra, tình trạng ngứa hậu môn hoặc đau rát họng nếu có tiếp xúc sinh dục cũng là biểu hiện chị em cần chú ý.
Ngược lại, 90% nam giới mắc lậu có triệu chứng. Viêm niệu đạo là triệu chứng điển hình thường xuất hiện 5 – 7 ngày sau khi quan hệ không an toàn với người nhiễm lậu. Dấu hiệu thường thấy là dịch tiết dương vật bất thường, đau rát khi đi tiểu, ngứa ngáy và nhiễm trùng hậu môn,…
Bệnh lậu nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với sức khỏe. Ví dụ, như viêm tử cung, buồng trứng, vô sinh, thai ngoài tử cung, sảy thai, sinh non hay áp xe ở phụ nữ, viêm niệu đạo, viêm tuyến tiền liệt, nhiễm trùng tinh hoàn ở nam giới. Nguy hiểm nhất là trẻ em sinh ra từ người mẹ nhiễm lậu cũng có thể bị nhiễm trùng mắt.
Bệnh giang mai
Bệnh giang mai do vi khuẩn Treponema pallidum gây ra và lây nhiễm chủ yếu qua đường tình dục. Ước tính hằng năm trên thế giới có khoảng 10.6 triệu ca giang mai nhiễm mới.
Triệu chứng đầu tiên của bệnh lý này thường là một vết loét tròn hoặc bầu dục ở ngay vùng nhiễm của vi khuẩn (miệng, họng, cổ tử cung hay đầu dương vật). Những vết loét này không đau và biến mất sau khoảng 2 – 6 tuần kể cả không điều trị. Giai đoạn này thường có nổi hạch ở gần vùng có vết loét.
Tuy nhiên nếu không chữa giang mai, vi khuẩn sẽ đi vào máu và liên tiếp sinh sôi, từ đó gây ra hàng loạt các triệu chứng tại da, niêm mạc. Nghiêm trọng nhất là bệnh sẽ bước vào giai đoạn muộn, kéo theo hàng loạt các biến chứng ở cơ xương, hệ thần kinh, mạch máu. Phụ nữ mắc giang mai nếu không điều trị sẽ làm tăng nguy cơ sảy thai, thai chết lưu, trẻ chết hoặc mắc nhiều dị tật sau sinh.
Bệnh viêm âm đạo
Phụ nữ thường hay mắc bệnh viêm âm đạo với con số lên đến 90%Các bệnh viêm nhiễm âm đạo thường do virus hay vi khuẩn, Trichomonas (trùng roi) và nấm Candida gây nên. Chúng đều là những loại ký sinh trùng có thể tồn tại trong nhiều môi trường khác nhau và rất dễ lây nhiễm.
Nữ giới khi mắc bệnh sẽ xuất hiện hàng loạt các triệu chứng như: khí hư ra nhiều và có mùi hôi bất thường, âm đạo ngứa rát, đau đớn khi quan hệ và nặng hơn có thể xuất huyết, thành âm đạo dễ bị sưng đỏ, phù nề,…
Nếu không được điều trị kịp thời, viêm nhiễm âm đạo có thể phát triển thành viêm cổ tử cung hay lây lan sang các bộ phận khác. Hoạt động tình dục bị gián đoạn và thậm chí khả năng sinh sản cũng bị ảnh hưởng vô cùng nghiêm trọng.
Bệnh HIV/AIDS
Human Immunodeficiency Viruses (gọi tắt là HIV) – chứng suy giảm miễn dịch mắc phải. AIDS là giai đoạn cuối của quá trình nhiễm HIV do hệ thống miễn dịch đã bị tổn thương nghiêm trọng. HIV/AIDS còn được xem là căn bệnh thế kỷ chưa có lời giải đáp, những bệnh lý “cơ hội” tận dụng điểm yếu này của cơ thể để tấn công, thậm chí gây tử vong.
Bệnh lý trên tấn công vào hệ miễn dịch của cơ thể và đến nay chưa có bất kỳ một loại thuốc đặc trị nào. Nếu được can thiệp bằng các liệu pháp ức chế virus, HIV có thể được kiểm soát và người bệnh có thể sẽ sống lâu dài, khỏe mạnh. HIV/AIDS cũng không có triệu chứng nên bạn bắt buộc phải chủ động đi xét nghiệm.
Khi mới phát hiện HIV, biểu hiện thường sụt cân nhiều, ho kéo dài, tiêu chảy, sốt, sưng hạch, đau họng, lở loét trên da,… và nhiều người thường chủ quan. Đến giai đoạn AIDS toàn phát, người bệnh có thể mắc các bệnh cơ hội như lao, viêm phổi đường ruột, các bệnh phụ khoa khác và tỉ lệ chữa khỏi cực thấp.
Bệnh Herpes sinh dục
Herpes do virus Herpes Simplex gây ra và 80% người nhiễm không có triệu chứng, hoặc có triệu chứng nhưng rất nhẹ. Ở đối tượng này, virus sẽ cư trú ở dạng không hoạt động trong hệ thần kinh vùng sinh dục, không gây bất kỳ triệu chứng đặc biệt nào.
Bệnh lý Herpes sinh dục thường xuất hiện ở nhiều ở nam giớiTuy nhiên, bạn cũng cần chú ý một số biểu hiện lần đầu nhiễm bệnh như mệt mỏi, sốt nhẹ, xuất hiện mụn nước mọc thành chùm ở vùng sinh dục, hậu môn, vùng bẹn nổi hạch,… Phụ nữ có thể thấy dịch tiết âm đạo bất thường, có cảm giác châm chích và ngứa vùng sinh dục,…
Bệnh lý này nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời tiềm ẩn nhiều nguy cơ khó lường. Mụn nước vỡ ra sẽ tăng nguy cơ nhiễm trùng, lở loét, việc quan hệ tình dục gặp nhiều khó khăn,… Đây cũng là một trong những bệnh dễ lây nhiễm khi quan hệ không an toàn ở các tư thế khác nhau.
Bệnh sùi mào gà
Đây là một bệnh lây nhiễm qua đường tình dục rất phổ biến gây ra do virus HPV. Sùi mào gà có thể lây qua “yêu”, lây từ mẹ sang con qua nhau thai hoặc đẻ thường, lây qua đường máu hay thậm chí là do do tiếp xúc trực tiếp với vết thương hở,…
Khi bị sùi mào gà, người bệnh sẽ xuất hiện những nốt sần màu hồng nhạt ở nhiều vị trí. Ví dụ, như cơ quan sinh dục nam nữ, cổ tử cung, tầng sinh môn, hậu môn, mắt, mũi, miệng hay lỗ tiểu,… Phụ nữ mang thai nếu không may bị nhiễm sùi mào gà có thể lây ảnh hưởng đến quá trình sinh sản.
Bệnh viêm gan siêu vi B, C
Theo số liệu thống kê từ WHO, tại Việt Nam hiện đang có 7.8 triệu người mắc viêm gan B và 1 triệu người mắc viêm gan siêu vi B, C. Những bệnh lý này gây ra gần 80.000 ca ung thư gan và 40.000 ca tử vong mỗi năm. Nguyên nhân chính của bệnh lây nhiễm qua đường tình dục này là do virus Hepatitis B và Hepatitis C và còn có thể lây qua việc sinh nở và đường máu, dịch cơ thể.
Chỉ khoảng 50% ca nhiễm virus viêm gan xuất hiện triệu chứng. Sau khi nhiễm khoảng 1 – 6 tháng, người bệnh sẽ có cảm giác mệt mỏi, buồn nôn, đau bụng, vàng da, sốt cao, nước tiểu đậm màu,,… và sẽ biến mất sau vài tuần dù không điều trị.
Sang đến giai đoạn mãn tính, người bệnh cũng không có biểu hiện nhưng đã có khả năng mang virus cho người khác. Nếu không được chữa trị kịp thời, viêm gan có thể tiến triển thành xơ gan hoặc ung thư gan. Chỉ có khoảng 20% người lành mang bệnh có cơ chế tự đào thải virus mà không cần điều trị.
Hạ cam mềm (Chancroid)
Hạ cam mềm có thể phát tác ở cả nam và nữ khi thực hiện quan hệ bằng miệng
Xem thêm: Tốp 10 thuốc tránh thai khẩn cấp tốt nhất hiện nay
Hạ cam mềm cũng được xếp vào nhóm bệnh lây nhiễm qua đường tình dục nếu đối tác của bạn bị viêm hoặc loét vùng sinh dục. Ban đầu nó xuất phát từ một mụn nước nhỏ, sau có thể phát triển thành vết loét lớn chừng 3 – 5cm trong vòng hai ngày.
Hạ cam mềm có thể phát tác ở cả nam và nữ. Triệu chứng điển hình dễ nhận biết nhất là đau hoặc chảy máu khi quan hệ tình dục, thỉnh thoảng cũng đau khi đi tiểu. Hơn nữa, bạn cũng có thể bị sưng các hạch ở vùng bẹn và dưới rốn.
Bệnh Chlamydia
Bệnh lây nhiễm qua đường tình dục cuối cùng đó chính là Chlamydia do vi khuẩn Chlamydia trachomatis gây ra. Bất cứ ai cũng có thể nhiễm bệnh nếu quan hệ không an toàn (hậu môn, miệng hay âm đạo). Nếu đối tác là nam, bạn có thể bị lây nhiễm kể cả khi người đó không xuất tinh.
Đặc biệt, nếu từng nhiễm Chlamydia và đã điều trị khỏi thì đến nay bạn vẫn có thể tái nhiễm nếu quan hệ không đảm bảo an toàn với người đang nhiễm bệnh. 70% phụ nữ nhiễm Chlamydia không triệu chứng hoặc có cũng hết sức mờ nhạt. Ví dụ, như dịch âm đạo bất thường, đau rát khi đi tiểu, xuất huyết hoặc khó chịu bụng dưới,…
50% nam giới nhiễm Chlamydia không triệu chứng. Các biểu hiện mờ nhạt như đau buốt khi đi tiểu, đau hoặc khó chịu ở đầu dương vật, dịch tiết ở lỗ tiểu bất thường… Bệnh nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ để lại hậu quả vô cùng nghiêm trọng: Tăng nguy cơ vô sinh (cả nam và nữ), thai ngoài tử cung hay sảy thai, trẻ sinh ra mắc viêm phổi hoặc nhiễm trùng mắt,…
Cách phòng tránh các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục
Để phòng ngừa bệnh lây nhiễm qua đường tình dục là điều không quá khó khăn, bạn cần trang bị cho mình những kiến thức cơ bản và áp dụng vào thực tế để chủ động bảo vệ sức khỏe của chính bản thân mình.
Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa cần được giáo dục để ngăn ngừa bệnh lây qua đường tình dục:
Sử dụng bao cao su
Cách phòng tránh an toàn và hiệu quả nhất vẫn là sử dụng bao cao suĐây được xem là phương pháp đơn giản, phổ thông và bất cứ ai cũng có thể sử dụng được. Bao cao su có khả năng giảm nguy cơ mắc hầu hết các bệnh lây qua đường tình dục như: Lậu, giang mai, sùi mào gà,HIV/AIDS,… Việc sử dụng sản phẩm này trong mỗi lần quan hệ cũng là biện pháp ngừa thai ngoài ý muốn hiệu quả, an toàn, dễ thực hiện.
Các cặp đôi có thể sử dụng bao cao su trong khi quan hệ tình dục qua hậu môn, âm đạo. Tuy nhiên cần lưu ý, không dùng những sản phẩm gây cảm giác lạ, không dùng loại kém chất lượng hay không đeo hai cái cùng lúc,… Bởi chúng không có khả năng bảo vệ bạn khỏi những bệnh lây nhiễm nguy hiểm kể trên.
Chung thủy 1 vợ 1 chồng
Thực tế chỉ ra rằng, càng ít có đối tác quan hệ thì tỷ lệ mắc các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục càng thấp. Đây là điều hoàn toàn dễ hiểu bởi nếu chung thủy, bạn sẽ hiểu rõ đối tác về gia đình, thể chất hay sức khỏe. Hai bạn cũng hiểu rõ về nhau hơn.
Việc quan hệ tình dục an toàn, lành mạnh, chung thủy vừa bảo vệ sức khỏe chính mình vừa bảo vệ sức khỏe đối phương. Đây là lý do tại sao những hình thức giống như tình một đêm, FWB đang bị lên án nghiêm trọng,…
Tiêm vaccine
Tiêm vaccine là một trong những phương pháp ngăn ngừa hiệu quả bệnh lây qua đường tình dục như HPV, viêm gan B,… có quy mô rộng và được các chuyên gia đánh giá cao hiện nay.
Việc tiêm vaccine sẽ được tiến hành theo đợt và đa phần do nhà nước cung cấp. Cơ thể sẽ hình thành miễn dịch với bệnh lý đó, thế nhưng không có nghĩa là cả đời bạn sẽ an toàn và thỏa sức quan hệ với đối tác “nguy hiểm”.
Xét nghiệm bệnh lây nhiễm qua đường tình dục
Hầu hết các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục đều không có hoặc có rất ít biểu hiện, thế nhưng nó vẫn có khả năng lây nhiễm sang người khác. Việc hiểu rõ đối tác của mình, quá khứ tình dục của bản thân là điều vô cùng quan trọng.
Nếu cả hai đều quá khứ đều có nhiều bạn tình thì nguy cơ mắc bệnh qua đường tình dục càng cao. Chính vì vậy, bạn và người ấy cần kiểm tra sức khỏe sinh sản khi bạn có người tình mới, cả hai nên đi cùng nhau là tốt nhất.
Việc xét nghiệm này nên được tiến hành càng sớm càng tốt, nếu như có triệu chứng nghi ngờ như: dịch âm đạo đổi màu bất thường kèm mùi hôi, quan hệ đau rát, đi vệ sinh bất thường, nổi mụn hay loét cơ quan sinh dục,…
Tránh các tư thế quan hệ nguy hiểm
Nên thực hiện những tư thế đơn gian khi quan hệCác tư thế quan hệ tình dục đặc biệt có khả năng làm rách hoặc xước da có nguy cơ lây nhiễm STDs cao. Đặc biệt là bao cao su cũng bị ảnh hưởng, dù là vết rách nhỏ cũng đủ tạo điều kiện thuận lợi để mầm bệnh đi qua. Đây là điều đã được khoa học chứng minh.
Anal sex được xem là tư thế quan hệ nguy cơ cao vì mô ở trực tràng vô cùng nhạy cảm và các chất dịch cơ thể cũng chứa tác nhân gây STDs. Quan hệ tình dục không an toàn với người nhiễm bệnh cũng là nguyên nhân gây lây nhiễm bệnh cần hết sức chú ý.
Thăm khám kiểm tra sức khỏe định kỳ
Các bác sĩ khuyến cáo, mỗi người cần thăm khám kiểm tra sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần và với những người đã have sex là 3 tháng/lần. Điều này sẽ giúp phát hiện và điều trị kịp thời những vấn đề bất thường ảnh hưởng tới sức khỏe.
Bệnh lây nhiễm qua đường tình dục nếu không xử lý triệt để tiềm ẩn những hậu quả nghiêm trọng. Vì vậy, việc kiểm soát và phòng ngừa là điều rất quan trọng. Bạn không nên có tâm lý ngại ngùng, xấu hổ vì đây chính là cách bảo vệ bạn và người ấy tốt nhất.
Vậy là bài viết trên đã chia sẻ tới bạn đọc về các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục và cách phòng tránh hiệu quả, an toàn. Hy vọng với những thông tin hữu ích trên, bạn đọc đã có cái nhìn chuẩn xác hơn về những bệnh lý nguy hiểm này, qua đó biết cách bảo vệ sức khỏe của chính bản thân mình và đối tác nhé!
Bài viết liên quan:
Nuốt tinh trùng có sao không
Lợi ích của việc xuất tinh vào miệng
Có nên quan hệ khi mang thai không